- زاج اصفر (جِ اَ فَ)
زاج زرد که بهندی کسیس نامند. ماهیّت آن، بهترین اقسام زاجات و افضل آن ذهبی و درخشندۀ آن است.
طبیعت آن: در سوم گرم و خشک، سوختۀ آن لطیفتر، بخلاف سایر املاح که به احراق قویتر میشوند و مغسول آن را حدت کمتر.
افعال و خواص آن: آشامیدن آن جهت قتل و اخراج اقسام کرم معده و تحلیل ورم و صلابت طحال مؤثر و غرغرۀاقسام زاج با سرکه جهت زلوی در حلق مانده مجرب و چون دو جزء آن را با یک جزء قلیمیا با سرکه سائیده در ظرف سفال کرده چهل روز در تابستان در آفتاب و در زمستان در زیر سرگین اسب دفن کنند بغایت تند و جالی میگردد. و ازالۀ بیاض غلیظ و ناخنه می نماید. و در ازالۀ گوشت زائد زخمها بیعدیل و در رنگ کردن موی مؤثر، مقدار شربت آن که بی خطر باشد تا یک دانگ و زیاده برآن خطرناک. مصلح آن، قی کردن بشیر تازه دوشیده و روغن تازه و کره و شکر و ترطیب شدن. بدل آن زنگار است وفولاد جواهردار را بعد از تصقیل و تصفیه بدان جوهر میدهند. (مخزن الادویه). و رجوع به زاج شود
طبیعت آن: در سوم گرم و خشک، سوختۀ آن لطیفتر، بخلاف سایر املاح که به احراق قویتر میشوند و مغسول آن را حدت کمتر.
افعال و خواص آن: آشامیدن آن جهت قتل و اخراج اقسام کرم معده و تحلیل ورم و صلابت طحال مؤثر و غرغرۀاقسام زاج با سرکه جهت زلوی در حلق مانده مجرب و چون دو جزء آن را با یک جزء قلیمیا با سرکه سائیده در ظرف سفال کرده چهل روز در تابستان در آفتاب و در زمستان در زیر سرگین اسب دفن کنند بغایت تند و جالی میگردد. و ازالۀ بیاض غلیظ و ناخنه می نماید. و در ازالۀ گوشت زائد زخمها بیعدیل و در رنگ کردن موی مؤثر، مقدار شربت آن که بی خطر باشد تا یک دانگ و زیاده برآن خطرناک. مصلح آن، قی کردن بشیر تازه دوشیده و روغن تازه و کره و شکر و ترطیب شدن. بدل آن زنگار است وفولاد جواهردار را بعد از تصقیل و تصفیه بدان جوهر میدهند. (مخزن الادویه). و رجوع به زاج شود
